2008 senesinde Lehman biraderlerin batmasıyla başlayan küresel finans krizi aradan geçen yıllara rağmen hâlâ tam manasıyla aşılabilmiş değil. Büyüme ve işsizlik oranları yeni yeni toparlanır gibi olduysa da istikrarlı ve kalıcı seviyelere geldiklerini söylemek güç. İstihdam artışı büyük oranda güvencesiz ve yarı-zamanlı işlerle şişiriliyor. Reel ücretlerdeki artış uzun süredir durağan seyrediyor. Hem hane-halkında hem özelde hem de kamuda borçluluk hızlı bir şekilde artıyor. 40 yıldır dayatılan serbestleşme politikaları küresel dengesizlikleri yumuşatıcı değil yükseltici bir rol oynuyor. Gelir ve servet dağılımındaki adaletsizlik rekor düzeylere gelmiş durumda. En zengin 26 kişinin serveti dünya nüfusunun yüzde ellisinin varlığına eşit. Bir yanda olanlar, öbür yanda olmayanlar…

Devamını Oku

Bundan birkaç ay evvel HDP İstanbul Milletvekili Erol Katırcıoğlu AKP’yi Bolşeviklere benzetince sol tandanslı/tınılı sosyal medya mecralarında topa tutulmuştu. Aslında Katırcıoğlu (belki de farkında olmadan) bilhassa Batı’da yaygın bir kanaati, yani Bolşevizmi günümüzün aşırı sağ “popülizminin” bir tür atası kabul eden anlayışı memleket koşullarına uyarlamış oluyordu. Katırcıoğlu’nun beyanatından bir ay önce, Avrupa Konseyi Başkanı Donald Tusk da Polonya’da iktidarda olan (AKP ile aynı siyasal aileye mensup) Yasa ve Adalet Partisi’ni “çağdaş Bolşevizm” olarak tanımlıyordu. Polonyalı siyasetçiye göre geçmişte bu “siyasal barbarlar” (yani Bolşevizm) nasıl mağlup edildiyse bugünün “Bolşevikleri” (yani Yasa ve Adalet Partisi) de pekâlâ yenilebilirdi.[1]  

Devamını Oku

Yaşadığımız bu gezegen nereden geliyordu,
her dakika otuz çocuğun açlıktan ya da hastalıktan
ölmesi için her dakika silahlara bir milyon dolar harcayıp
hiçbir ceza görmeyen bu dünya nereden geliyordu?
                                                           Eduardo Galeano

Devamını Oku

Sinema ve ‘Soğuk Savaş’ denildiğinde ilk akla gelen filmlerden birisi Rocky 4 olmalıdır. Birkaç nedenden ötürü. Rocky 4, CIA uzmanlarının bile Sovyetler Birliği’nin çözülmesinin 2000’li yılları bulacağını öngördüğü 1985 yılında kısa süre sonra gerçekleşecek çöküşe dair ‘kâhince’ bir öngörüde bulunuyordu. Rocky Balboa’nın Moskova’da İvan Drago’yu büyük bir irade gösterisi ve kanlı bir boks maçının ardından yenmesi üzerine Sovyet seyirciler bir anda onun tarafına dönüyordu. Bu ‘komünist’ Moskova’da kilometrelik McDonald’s kuyrukları oluşmadan tam beş yıl önceydi.

Devamını Oku

Son dönem Netflix dizileri arasında yer alan Stranger Things, Dark ve 1983’te, ‘soğuk savaş’ temasının bir arka fon olarak kullanılması, sinematik kaygıların çok daha ötesinde anlamlar taşımaktadır. Soğuk Savaş’ı fon olarak kullanan yapımların nasıl bir düzlemde hareket ettikleri, soğuk savaş atmosferi ve bugün ile ilişkilenme biçimleri, soğuk savaş temsili/imgesinin yeniden işlevli hale getirilmesi kültürel hegemonyanın tarihsel inşa süreçleriyle yakından ilgilidir. Bu nedenle ilk olarak sinemada ‘soğuk savaş’ konseptinin nasıl ortaya çıktığı, hangi kültürel kodları kullandığı ve hegemonyanın çatışmalı dünyası içinde bugün ile olan ilişkisini anlamamız gerekir. Soğuk savaşın kültürel ve politik kodlarının bugün sinema ve dizi sektöründe neden yeniden dirildiğinin bir açıklaması olmalıdır.

Devamını Oku

İtalyan Marksist Kuramcı Antonio Gramsci, Hapishane Defterleri’nde “Egemen sınıf oydaşmasını yitirmişse, diğer bir ifade ile artık yönetici değil sadece egemen ise salt zorlama gücünü kullanıyorsa bu tam da büyük kitlelerin geleneksel ideolojilerinden koptukları ve eskiden inandıklarına artık inanmadıkları vb. anlamına gelir. Kriz, eskinin ölmekte, yeninin ise doğamamakta oluşundadır,”[1] diyerek hegemonya krizini özetler. İkinci Dünya Savaşı sonrasında Hitler faşizmini durduran önemli bir güç olarak Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği büyük bir coğrafyada kapitalizmin egemenliğini sarsmakta ve hali hazırda var olan hegemonya krizlerinde bir alternatif olarak yükselmekteydi. Komünizm fikri Avrupa başta olmak üzere ezilen sınıfların sempatisini toplamaktaydı. Bu yükselen fikir karşısında hegemonya krizi içerisinde veya tehdidinde olan belli başlı kapitalist devletler hegemonyayı yeniden sağlamlaştırmak ve egemenliğini devam ettirmek için ciddi bir savaşım içerisine girdi. Ekonomi politikalarında Keynesçi iktisadı ortaya koymak zorunda kalan kapitalizm siyasal alanda ise ne idiği belirsiz bir özgürlük ve bireyselliği çok daha kuvvetli haykırdı. Sosyalizm korkusu ve klasik liberal ekonominin çıkmazları ile kısa süreliğine refah kısmen paylaşılmış ve bireysellik ve özgürlük düşmanı komünizm ve Sovyet miti yaratılmaya başlanmıştı.

Devamını Oku

Netflix 1997 yılında kurulduğunda postayla DVD satış-kiralama işleri yapan alelade bir şirketti. Yıllar içinde Red Envelope Entertainment adlı dağıtım şirketi aracılığıyla kendi filmlerini, dizilerini yayımlama fırsatı buldu, 2007’de “internete açıldı”. 2012’de bu dağıtım şirketini kapatarak, Netflix Originals ana başlığıyla kendi yapımlarını yaymaya başladı. 2018’de kendi yapımlarına 12 milyar dolar harcayacak kadar ilerletti işi. Bir yandan da film-dizi dağıtım tekeli olmaya çabalıyor tabii.

Devamını Oku