TÜRKÇENİN ORTADİREĞİ ‘EYLEM’LER NEREDE?
ÖMER DEMİRCAN
Türkçe eylem
Türkçede anlamlı ilk sesel-biçimler, yansımalara öykünülerek nesne-adı, eylem-adı, nitelik-adı olarak ‘gösterge’lenir, tıpkı “Çat etti kırıldı, Takkadan vurdu” sözleri içindeki /çat/, /tak/ ses dizileri-nin adlanması gibi.[1] İlk eylem biçimleme yansımalara dayanır: “çak-, çat-, çarp-, çırp-// “bur-, bük-, büz-. burk-” // kaç-, kal-, kalk-, kak-, kap-, kas-, kıs-, kız-, kar-, kat-, kay-, kes-, kır-, kıy-, kert-, kırk-, kırp-, kur-, kus-, küs-, kop-, köp-(ür-), koy-, koş-, …”. Örneklere bakılırsa, Türkçe eylem türü sözcük-köklerinin sesel-biçimi ile edimsel-eylem arasında belli bir yakınlık da yansıtılır. Her eylem kökü yalın tek bir değişkene koşulmuş olup gereken başkaları soneklerle eyleme katılır.
