yeni e

iki aylık kültür sanat edebiyat dergisi

Kim Kiminle Oynuyor?

Mağara duvarına çizilen resim, sokak arasında oynan saklambaç, sıkıcı bir toplantıda kağıda yapılan karalama… Temel bir insan etkinliği olarak oyun kapitalist modernizm ile birlikte “iş bölümü” alanından uzaklaştırıldı ve kontrol altına alındı. Ancak oyunlar dijitalleşmesi ve internetin sağladığı olanaklar ile “lakayt” özünden soyutlanarak “ciddi” işlerin aracı haline getirildiği gibi modern devletin denetiminden azade olmasa da büyük ölçüde kontrol-dışı kalmayı başarıp kendi alt-topluluklarını ve alt-kültürlerini yarattı. Hayattan dışlanan oyunun, dijital çağda hayatın merkezine oturmasa bile yakınına konumlanması ise sebepsiz değildi.

“Bu sanal bir dünya ama yine de burada gerçek hayattakinden daha çok canlı hissediyorum”

Sanal ve gerçek deneyim arasındaki ayrımın neredeyse silindiği bir kurgusal evreni aktaran “Sword Art Online” isimli anime serisinde oyun ile ilişkisini yukarıdaki ifade ile aktarır baş karakter Krito. Bu ifade bir kuşağın/sınıfın maddi koşulları bağlamında oyunlarla kurduğu bağın da en duru tahlilidir. Sınav stresi, gelecek kaygısı, işsizlik ya da ödenemeyen kredi taksiti, ağrı, sızı dinlemeden akan bant, 12 saatlik vardiya… Gerçeğin özü, kendisiyle kurulan ilişkinin yaslandığı duygu halini de belirliyor. Hakikat, kendisinden bir an olsun sıyrılınmak istenen bir kabusa dönüştüğünde, kodlarla forma sokulmuş hayalgücü farklı evrenlere açılan bir portal oluyor. Oyuncu, herhangi bir kültürel faaliyetin aksine o portalın açtığı etkinliğe üçüncü kişi olarak değil bizzat yönlendiren, yolu gösteren olarak katılıyor. Ancak yürünen yolun inşası, burjuvazinin direktifi ve yazılımcının eliyle hegemonya inşasına dönüştüğünde artık şu soruyu sormak kaçınılmaz oluyor: Kim Kiminle Oynuyor?

Dergimiz bu sayısında sanal ve gerçek arasındaki portalın tam önünde duruyor. Bir yandan portalın içerisindeki dünyayı gözlemlerken, diğer yandan başını geriye çevirip oyun sektörünün içerisindeki emekçilerin mücadelesine, oyun ile kurduğumuz iletişimin farklı alanlardaki yansımalarına odaklanıyor.

diğer yazıları